Oğuzlar 24 boydan oluşan büyük bir topluluktur. Onlar Boz-ok ve Üç-ok olarak iki ana kümeye ayrılmıştır. Oğuzlar 24 boydur ve Boz-Ok, Üç-Ok olarak iki ana kola ayrılmıştır. Kaşgarlı’da ise böyle bir ayırım söz konusu değildir. Reşideddin listesini hazırlarken Oğuzların eski siyasi ve sosyal mevkilerine sadık kalmıştır. Buna göre Oğuz Han 6 çocuğundan 4’er tane torun sahibi olmuştur ki Oğuz boyları bu 24 torundan gelmektedir.
Boz-ok,Üç-ok ayırımı da iki ayrı kadından geldikleri içindir.Reşideddin’e göre Oğuzların hakim kolu Boz-oklardır. Bu sebeple Boz-okların alameti yay, Üç-okların alameti ise tabiliği ifade ettiğinden dolayı ok idi. Eski Türkler sisteminde ve ordusunda ikili düzen bir kuraldı. Sağ ve Sol sıfatları ile anılan bu düzende Sağ kol daha şerefli sayılıyordu.Böylece Boz-oklar da hakim kol olduklarından sağ kol sayılmışlardır.
Bozokların hakim kol sayılması, İslamiyet’ten önce siyasi üstünlüğün bu kolda olmasına bağlanıyor. Oğuz Yabguları Kayı, Yazır, Avşar, Beğdili ve Eymürboyundan çıkmıştır ki yalnız Eymür boyu Üç-oklardan idi. Dede Korkutdestanlarında ise üstünlük Üç-oklardadır. İslami dönemde de Üç-oklar büyük bir varlık göstermiştir.
Kaşgarlı listesinde olan Çaruklug boyu Reşideddin listesinde yoktur. Reşideddin listesinde ise Kaşgarlı ’da olmayan şu isimler vardır: Yaparlı, Kızık, Karkın. Bunlardan Kızık ve Karkın (Yıldız Han Oğulları), Kaşgarlı’nın listesine almadığı iki boydur. Yaparlı ise adının ne manaya geldiği yazılmayan tek boydur. Ayrıca ne Yaparlı ne de Çaruklu’ya ait tarihi bir kayda, bir yer adına veya teşekküle rast gelinmiştir. Böylece Reşideddindeki Yaparlı’nın Kaşgarlı’daki Çaruklu’nun yerini tuttuğu görülüyor.
Diğer taraftan ayrı bir Türk eli olan Peçenekler, Oğuz saldırılarına maruz kalmış ve bu sebepten batıya göç ederek Balkanlara gitmişlerdi. Peçeneklerden bazı grupların göç etmeyerek Oğuzlar arasında kaldığı ve onların bir boyunu teşkil ettiği anlaşılıyor.
Kaşgarlı ve Reşideddin boylara ait damgalarını da göstermişlerdir. Bu damgalar hayvanlara vuruluyor, paralara konuluyor, yapılan eserlere,vesikalara ve hatta bayraklara da işleniyordu. Reşideddin de fazla olarak Ongunlarda görülmektedir. Ongunlar eti yenmeyen avcı kuşlardır ve kutsal kabul edilirler. Yine Reşideddin’in listesinde, eski zamanlarda boyların toylarda yiyeceği koyun etinin kısımları da bir kaideye bağlanmıştır. Anlaşılacağı gibi bu gelenekler boyun kendi eli içindeki siyasi ve sosyal hukukunu tayin etmektedir.
